Użytkownicy powinni poruszać się intuicyjnie po stronie. Ułatwiają to dobrze pogrupowane kategorie. Aby ustalić nawigację produktu cyfrowego, wykorzystuje się m.in. wyniki badań jakościowych, w tym card sorting. Na czym to polega i dlaczego warto postawić na tę metodę?
Sortowanie kart – czym jest?
Często przy powstawaniu danego produktu cyfrowego, jego nawigacja budowana jest na podstawie doświadczeń zespołu projektowego. Może też opierać się na wspomnianych badaniach jakościowych, a jednym z nich jest card sorting, czyli po prostu sortowanie kart. Pozwala ono zrozumieć sposób myślenia użytkowników, tzn. jak sami pogrupowaliby informacje i jak chcieliby widzieć treści w serwisie. Metoda ta pomaga w tworzeniu nazw kategorii i ich struktury, a także jest wsparciem w identyfikacji trendów.
Choć card sorting może Ci się kojarzyć z koniecznością zastosowania nowych technologii, to w praktyce badanie da się przeprowadzić w różny sposób, np. używając karteczek. Poniżej możesz zobaczyć przykład takiej realizacji:
Źródło: flickr
Przez długi czas card sorting wykonywano za pomocą zwykłych karteczek. W dalszym ciągu wielu korzysta z tej metody.
Card sorting ma zastosowanie nie tylko w przypadku produktów cyfrowych. Dobrym przykładem są markety. Chodzisz zazwyczaj do danego sklepu, ale tym razem zdarzyło Ci się pójść do innego? Szukasz bułki tartej, która znajdowała się zawsze koło pieczywa. W tym sklepie jednak okazało się, że została ustawiona koło mąki, czyli nie tam, gdzie tego oczekujesz. Dlaczego? Prawdopodobnie to efekt wniosków z badania przeprowadzonego przez zarządzających sklepami danej marki.
Typy card sortingu
Możesz wykorzystać różne metody sortowania kart. Podział wynika przede wszystkim z dwóch czynników – opcji, jakie mają do wyboru użytkownicy, oraz sposobu przeprowadzenia badania – za pomocą narzędzi online czy offline.
Zamknięty card sorting
Zespół badawczy przygotowuje nazwy i kategorie, a użytkownicy mają je połączyć. Sortowanie zamknięte daje ograniczone pole wyboru dla uczestników. Mają zdecydować, do jakiej kategorii przyporządkowaliby poszczególne opcje.
Otwarty card sorting
Użytkownik może przypisać dowolne nazwy do grup. Na tej podstawie możesz się dowiedzieć, jak nazwaliby kategorie, biorąc pod uwagę to, co ma przekazywać interfejs. Sortowanie otwarte pozwala dokładniej ustalić, jakie są odczucia użytkownika. Być może zupełnie inne niż zespołu projektowego?
Hybrydowy card sorting
Ta metoda sortowania kart polega na tym, że użytkownik otrzymuje gotowe karteczki, a także dodatkowe, puste, na których może wprowadzić nazwy według własnego uznania. Taka strategia pozwala z jednej strony dowiedzieć się, jak odbiorcy zapatrują się na Twoje propozycje, a z drugiej – poznać ich odczucia.
Wolna lista
W tym przypadku każdy użytkownik przeprowadza sortowanie kart na swoim komputerze. Karty te otrzymuje online i wszystko odbywa się zdalnie – prowadzący badanie nie mają bezpośredniego kontaktu z użytkownikami. W tej metodzie card sortingu wykorzystuje się przeważnie gotowe narzędzia.
Tree testing
W tym przypadku nie prezentuje się kart, tylko drzewo kategorii. Uczestnicy mają dotrzeć do określonego produktu czy artykułu. Na tej podstawie możesz zbierać dane o ścieżce do poszczególnych elementów w strukturze, jaką przebyli. Ta metoda jest często stosowana do ewentualnego potwierdzenia wyników innych badań.
Bezpośredni i zdalny card sorting
Sortowanie kart może się odbywać z udziałem obserwatora. Uczestnik otrzymuje karteczki, a po dokonaniu kategoryzacji – uzasadnia swoje decyzje. Taka metoda umożliwia wyjaśnienie użytkownikowi kwestii, które są dla niego niejasne. Badanie możesz także przeprowadzić zdalnie. To wiele ułatwia, gdyż oprogramowanie dokonuje za Ciebie analizy wyników. Dzięki temu w badaniu może uczestniczyć bardzo duża liczba odbiorców.
Istnieją także dwa rodzaje sortowania kart – moderowane i niemoderowane. W pierwszym przypadku badanie odbywa się pod okiem moderatora, a w drugim użytkownicy pracują samodzielnie. Wyróżniamy także sortowanie papierowe i cyfrowe. W papierowym chodzi o używanie standardowych kartek papieru, a w cyfrowym – realizację badania online.
Jak wziąć się za sortowanie kart? Wskazówki
Sortowanie nie wymaga specjalnego programu. W dalszym ciągu możesz używać do tego zwykłych kartek papieru. Wtedy jednak stawiasz sobie ograniczenia, a przeprowadzenie badania na dużej liczbie użytkowników staje się problematyczne. Z tego względu metodę sortowania kart coraz częściej przeprowadza się za pomocą narzędzi, które działają na zasadzie przeciągnij i upuść (drag and drop). Nie musisz sięgać po specjalnie przygotowane rozwiązanie – możesz wykorzystać arkusz kalkulacyjny. Jednak to właśnie odpowiednie narzędzia online będą wygodniejsze dla użytkowników, ułatwią badanie, a także dadzą większe możliwości pod względem analizy wyników.
W przypadku metody sortowania kart nie warto przesadzać z liczbą uczestników badania. Przeważnie bierze w niej udział od kilkunastu do kilkudziesięciu osób. Ułatwia to znalezienie spójnego wzoru sortowania kategorii. Duża liczba uczestników może spowodować, że analiza nie pozwoli na uzyskanie realistycznych wniosków. Pojawi się wiele propozycji nazw kategorii z podobną liczbą wskazań.
Jakie narzędzia online możesz wykorzystać przy metodzie sortowania kart?
- Optimal Workshop,
- UXTweak,
- Userlytics,
- UserBit,
- UserZoom.
Ze wszystkich korzysta się na zasadzie „przeciągnij i upuść”. W zależności od rodzaju badania przebieg może się różnić – tak samo jak analiza wyników.
Źródło: userlytics
Jeśli chodzi o zasady, których warto się trzymać:
- Przeprowadź sortowanie próbne, np. w gronie pracowników lub znajomych. To umożliwi Ci znalezienie ewentualnych błędów, które mogą zakłócić docelowe badanie. Chodzi np. o literówki w nazwach.
- Nie przesadź z liczbą kart, gdyż może to oznaczać dla użytkownika natłok informacji. Niech będzie ich nie więcej niż ok. 60.
- Na karteczkach powinny być zapisane np. nazwy kategorii w przypadku sklepu WWW.
- Warto ponumerować karty, co ułatwi późniejszą analizę.
- Kolejność kart powinna być losowa.
- Poproś o nadanie nazw poszczególnym kategoriom przez użytkowników.
- Zadaniem uczestników badania powinno być posegregowanie kategorii w najlogiczniejszy sposób. Oczywiście karty te nie mogą się powtarzać. Warto chociaż w niektórych przypadkach zapytać o uzasadnienie decyzji.
- Rozwiej wątpliwości. Czy były grupy kart, w przypadku których uczestnicy mieli wątpliwości lub problemy? Przy których nie potrafili nadać nazwy kategorii?
W praktyce w każdym przypadku badanie może przebiegać inaczej, a wpływa na to wiele czynników.
Analiza card sortingu
Zdecydowanie najłatwiej, jeśli korzystasz z narzędzi. Wtedy analiza przebiega automatycznie. Po zakończeniu badania otrzymujesz wyniki na podstawie zebranych danych. Jeśli jednak stosujesz tradycyjne karteczki, będziesz mieć więcej pracy. Musisz samodzielnie zliczyć wyniki – zrób to najlepiej 2 razy, aby uniknąć popełnienia błędu. Na tej podstawie ma powstać architektura informacji, np. strony WWW.
Każda pomyłka może spowodować wystąpienie błędów pod względem UX, które przełożą się na gorsze wyniki osiągane przez witrynę. Kolejną kwestią jest prezentacja wyników. Jeśli respondentów było wielu, warto postawić na diagramy w kształcie drzewa, które ułatwią przejrzystą prezentację. Możesz też analizować dane w arkuszu kalkulacyjnym i przygotować w nim wykresy.
Podsumowanie
Sortowanie kart to metoda badawcza, która może Ci przynieść wiele przydatnych wniosków. Dzięki niej architektura informacji w sklepie WWW czy w innym produkcie cyfrowym będzie dopracowana, z nastawieniem na UX. To oznacza lepsze doświadczenia użytkownika i bardzo prawdopodobne, że także większą sprzedaż. Doświadczenia zespołu projektowego są ważne, ale warto też prowadzić badania wśród potencjalnych odbiorców danego produktu.
